Project Oeganda

In Oeganda woedde meer dan 20 jaar lang, tot 2006, een oorlog tussen het regeringsleger en het “Leger van de Heer” van Joseph Koney dat onder andere kindsoldaten ronselde voor deze strijd. Bij de terugkeer van de kindsoldaten in hun dorpen in met name Noord Oeganda zijn talloze buitenlandse hulporganisaties (NGO’s) actief geweest. Zij boden vooral praktische en materiële hulp, maar er was weinig capaciteit om psychotrauma te behandelen. De lokale hulpverleners waren hiervoor nog niet opgeleid en hadden zelf vaak ook heftige trauma’s meegemaakt. Vanaf 2012 is daar verandering in gekomen, eerst zijn lokale psychologen en senior-counselors opgeleid in basale therapeutische vaardigheden en is hen kennis bijgebracht over psychotraumatologie. In 2018 is een meerjarig EMDR trainingsproject gestart met als doel om lokale psychologen en senior-counselors op te leiden in EMDR. Het streven is daarnaast om te bouwen aan een sterk en professioneel netwerk van therapeuten dat op termijn zelf de EMDR-opleiding verzorgt en eigen EMDR supervisoren en trainers heeft. Dit zal bijdragen aan structurele professionalisering van de traumabehandeling in Oeganda.

Aanleiding en samenwerking

Het project is ontstaan vanuit een oproep van Gabriele Marini, een Italiaanse psycholoog / psychotherapeut woonachtig in Gulu in Noord Oeganda en verbonden aan een Amerikaanse NGO, Center for Victims of Torture, die al in 2012 aangaf dat er grote behoefte was aan goed opgeleide traumatherapeuten. Een inventarisatie in 2012 door Alex Hooijschuur leidde tot de constatering dat de kwaliteit van de lokale therapeuten nog niet voldoende was om te profiteren van een EMDR Basistraining. Deze oproep heeft uiteindelijk geleid tot een samenwerkingsverband tussen een groep van Nederlandse EMDR trainers en supervisor, Trauma Aid NL en Center for Victims of Torture.

Wapenfeiten tot april 2023

  • In samenwerking met de Makare University in Kampala ontwikkelde Gabriele Marini vanaf 2012 een opleiding voor lokale psychologen en senior counselors met aandacht voor therapeutische basisvaardigheden en psychotraumatologie. Deze senior counselors en psychologen waren zo ver gevorderd in hun professionele ontwikkeling dat ze konden profiteren van een EMDR opleiding.
  • In 2018 werd een eerste EMDR basisopleiding uitgevoerd met 18 Oegandese psychologen en senior counselors en supervisie bijeenkomsten (zowel individueel als plenair) verspreid over 2018 en 2019. De training werd verzorgd door Sjef Berendsen en Hans Jaap Oppenheim.

         

            Deelnemers aan de EMDR Basistraining (2018)         

  • Door de corona pandemie hebben we pas weer in februari 2022 een vervolg kunnen geven aan onze activiteiten in Oeganda. Hellen Hornsveld heeft in Kampala en Gulu 2 level 1 trainingen gegeven aan in totaal 44 collega’s. Marieke Meijering-Miedema, Do Doelsen, Dafna Zwarts en Alex Hooijschuur zijn als supervisoren bij de opleiding betrokken.
  • In februari 2022 heeft Hellen Hornsveld een masterclass gegeven in Gulu aan 10 collega’s die in 2018 de basisopleiding hadden gedaan. In deze masterclass hebben we na de lange corona onderbreking weer contact kunnen maken met deze collega’s.
  • In februari 2022 heeft Hellen ook een Masterclass gegeven in Kampala. Hier betrof het collega’s die meer dan 10 jaar geleden de basisopleiding hadden gedaan bij een Amerikaanse EMDR trainer en daarna nauwelijks deel hebben kunnen nemen aan workshops en bijscholing.
  • Do Doeksen en Dafna Zwarts hebben in maart 2022 de terugkomdagen van de basisopleiding verzorgd.
  • In de loop van 2022 hebben we intensieve discussie gevoerd met EMDR Africa over de inhoud van de EMDR training die door ons gegeven was. Vanuit EMDR Africa werd als voorwaarde gesteld dat het Internationale Standaard EMDR protocol zou worden onderwezen.
  • In Januari 2023 heeft Gisela Roth (Duitse EMDR trainster woonachtig in Nairobi) een online additionele EMDR training verzorgd waardoor de trainees voldoende zijn bijgeschoold om met het Internationale EMDR protocol te werken. Op locatie werd de training ondersteund door Marieke Meijerink-Miedema, Anne Dewailly (Franse supervisor woonachtig in Kampala), Dismas Eddie Bsewigye, Lois Ochieng en Alex Hooijschuur.
  • Tijdens de training in Januari 2023 zijn er opnames gemaakt voor een film over het EMDR project in Noord Oeganda. Deze film kan bekeken gaat op het EMDR congres in première en is dan ook hier te vinden.
  • In mei 2023 hebben Do Doeksen en Dafna Zwarts een supervisie bezoek gebracht en konden de collega’s die de additionele training gevolgd hebben gecertificeerd worden. Ze kunnen nu deelnemen aan de Vervolgtraining EMDR die in 2024 aangeboden gaat worden.

Succesfactoren

Het succes van het project komt in belangrijke mate door het hanteren van de volgende uitgangspunten:

  • Samenwerking met een betrouwbare en actieve lokale organisatie
  • Visie op duurzaamheid en intentie van lange termijn commitment
  • Hanteren van hoge kwaliteitseisen: Een erkende EMDR training en investering in frequente supervisie in vivo
  • Aangepaste toelatingseisen (iets ruimer dan in Nederland), en officiële eindtermen.

Financiering
De NGO’s en de deelnemers dragen bij aan de lokale kosten van het project. De EMDR trainers en supervisor(en) werken pro deo. Om de reis- en verblijfskosten  te kunnen betalen zijn we steeds op zoek naar fondsen.

Betrokkenen
De trainers in 2018 waren Hans-Jaap Oppenheim en Sjef Berendsen, Alex Hooijschuur is EMDR supervisor, coördinator van het project en samen met Gabriele Marini in Oeganda de initiator van het project. In 2022 zijn Hellen Hornsveld, Marieke Meijerink-Miedema, Do Doelsen en Dafna Zwarts samen met Alex Hooijschuur het Oeganda team gaan vormen.

Ervaringen van deelnemers
Deelnemers zijn erg positief over de EMDR training en supervisie. Ze passen de methodiek veel toe. De impact op hun werk en hun cliënten is groot.