Project Oekraïne

Achtergrond

In Oost- Oekraïne woedt sinds 2014 een ‘ stille’ oorlog. In de regio Donbass met onder andere de steden Donetsk en Luhansk kwamen Rusland-gezinde separatisten in opstand tegen de regering in Kiev. De separatisten slaagden er met een gewapende strijd in een deel van Donbass in bezit te nemen. Het Oekraïense  leger veroverde een deel van het gebied terug (onder andere de stad Slavyansk, waar de training plaatst vond). Het gebied is uitgestrekt en arm: veel van de bevolking trekt naar het rijkere westen van Oekraïne. De industrie is ingestort (vooral mijnbouw) en de achtergebleven bevolking knoopt angstig –  vanwege de dagelijkse mortieraanvallen en beschietingen, maar inmiddels ook murw de eindjes aan elkaar en wacht tot Moskou en Kiev de oorlog beëindigen . Er is echter nog geen enkel lichtpuntje aan het einde van deze tunnel.

Aanleiding en samenwerking

Een al langer bestaande vraag naar scholing in hedendaagse trauma behandeling van de NGO PROMIR uit Slavyansk komt via omwegen terecht bij de Amsterdamse Stichting Trauma Treatment Today. De 2 psychologen van die stichting (Koos Jungen en Julia van Oenen) onderzoeken de mogelijkheden met als eerste plan om Oekraïense psychologen naar Nederland te halen voor een opleiding. Om een grotere groep te kunnen trainen en om de kennis ook voor de toekomst te borgen wordt gekozen voor een Basis EMDR training in Oekraïne. Er wordt samenwerking gezocht met de Oekraïense EMDR-vereniging in Lviv. Deze organisatie is enthousiast over het plan, maar heeft wel nogal wat zorgen. Dan zorgt de COVID-19 crisis voor vertraging van het plan. Begin 2021 pakt Trauma Treatment Today het plan weer op en worden in samenwerking met Trauma Aid NL trainers gevonden die mee gaan naar Oost-Oekraïne. Het gaat om een reis naar een gebied met een uitgesproken negatief reisadvies, dus de Nederlandse ambassade in Kiev wordt uitdrukkelijk betrokken bij de reis.

Gerealiseerd

  • Basiscursus EMDR bestaande uit 2 volle dagen (en avond) uitleg van achtergrond, theorie, structuur en werkwijze van EMDR. Er wordt steeds gewerkt met korte uitleg, gevolgd door interactie met de deelnemers en oefenen op en met elkaar elkaar.
  • Derde trainingsdag na 2 oefendagen voor de deelnemers. Alle deelnemers tonen proeve van bekwaamheid door middel van opgenomen EMDRsessie met een of meerdere eigen cliënten.
  • Trainingsgroep bestaat uit 22 psychologen met verschillende achtergronden; veel zijn opgeleid in Gestalttherapie en/of Transactionele Analyse; veel werken met volwassenen en kinderen. Alle 22 slagen voor de toets (video) en behalen het certificaat.
  • Eind 2021 volgt overleg over het vervolg: online supervisie is een mogelijkheid en wellicht volgend jaar de vervolgcursus.

 

Succesfactoren

  • De selectie van deelnemers was gedaan door de EMDR Vereniging Oekraïne in Lviv: alle deelnemers waren enorm gemotiveerd en goed voorbereid. De groep kwam uit de wijde omgeving, dat betekende dagelijks enkele uren rijden en/of overnachten in Slavyansk.
  • Het Nederlandse team bestond uit de 2 trainers, 2 tolken en de 2 psychologen van Trauma Treatment Today, die de organisatie in handen hadden. De training en alles erom heen verliep met veel synergie uitstekend.
  • Vooral de tolken zijn een succesfactor van belang. Beide tolken zijn van oorsprong Oekraïense, nu Nederlandse vrouwen. De een is zelf ervaren psycholoog/psychotherapeut en de ander officieel tolk met een enorme ervaring in tolken bij trauma’s en traumabehandelingen. Hun werkwijze was en professioneel en soepel en meebewegend met de trainers en de dynamiek van de deelnemers.


Financiering

De financiering kwam tot stand door co-financiering van het project door Trauma Aid en Trauma Treatment Today.


Team Slavyansk

Sjef Berendsen (Europees trainer) en
Marike de Ruijter (supervisor en facilitator)
Zhenja Tatova (tolk)
Marina Snoek (tolk)
Koos Jungen (organisatie/coördinatie Trauma Treatment Today)
Julia van  Oenen (organisatie/coördinatie Trauma Treatment Today)
Tatiana Aslanian (organisatie PROMIR)


Ervaring deelnemers

  • Deelnemers geven aan al jaren behoefte te hebben aan kennis van EMDR. Er bestaan weinig of geen nascholingsprogramma’s. De universiteiten zijn pedagogisch georiënteerd; er is weinig kennis van psychopathologie en trauma. De deelnemers zijn enorm blij met de kennis en praktische tools.
  • “ Dit is wat we hier zooo nodig hebben; we hebben mensen zoals jullie nodig!!””
  • Mijn cliënt was overweldigd na de sessie: ‘ wat. Is dit voor tovermiddel?”
  • “ Ik vind deze methode heel goed bruikbaar hier; mensen hoeven niet per se in detail de verschrikkingen te vertellen die ze doorgemaakt hebben, en toch helpt het.”
  • “ Ik vind het fijn dat we met deze methode ook kunnen werken aan vertrouwen in de toekomst.”

 

Nieuwsfragment Oekraïnse TV (Oekraïens gesproken)